فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 5، شماره 4، زمستان 91 ، شماره پی در پی 18

خروج از نُرم تشبیه در شعر سبک خراسانی

صفحه (0 - 0)
مجید دادفر،حمیدرضا سلمانی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
یکی از ویژگیهای تکرار شونده سبک خراسانی در حوزه بلاغت، محسوس بودن طرفین تشبیه است. این مسئله به حدی در این سبک رواج دارد که در واقع تبدیل به الگوی نُرم تشبیه در سبک خراسانی شده است؛ بنابراین خروج از این نُرم، از دو منظر سبک and not;شناسی و ادبی دارای اهمیّت خواهد بود. از دیدگاه سبک and not;شناسی به دلیل خلاف انتظار بودن و از منظر ادبی به دلیل آشنایی and not;زدایی و ایجاد تنوّع در عنصر شکلی تشبیه. این پژوهش با تمرکز بر یکصد تشبیه نخست سیزده تن از شاعران مشهور این سبک، درصد خروج از نُرم را در هر یک از این شاعران به دست داده است. نتایج بررسی این جامعه آماری نشان میدهد میانگین خروج از نُرم تشبیه در این دوره، حدود نه درصد است. این درصد با در نظر گرفتن برخی احتیاط and not;ها- میتواند معیاری باشد برای بررسی سایر شاعران سبک خراسانی. افزون بر این بررسی سبک and not;شناسانه و نتایج آن، بخشی از این پژوهش نیز به برخی مباحث نظری جدید در مورد مشبّه and not;به عقلی و تقسیم and not;بندی آن اختصاص یافته است.

کلمات کلیدی
سبک شناسی , سبک خراسانی , تشبیهات حسّی , مشبّه به عقلی , خروج از نُرم